Kristian Kakk

Sigrid Tyssen (f.1957)

kjem frå Eksingedalen, men har budd ulike stader opp gjennom åra. Kort kan nemnast Gryto i Hol kommune, Dalseid ved Bolstadfjorden, Flatekval i Eksingedalen og Aurland. Det vokale uttrykket og songane hennar er henta frå Flatekvalområdet. Sigrid har teke jordbruks- og hagebruksutdanning i Aurland og har også utdanna seg til og arbeidd som intensivsjukepleiar ved Haukeland Universitetssjukehus i Bergen.

Sigrid har vore med i kor i Bull Ervingen i Bergen og i Aurland og Lærdal songkor. Det er foreldra hennar, Olav Tyssen (1925-1977) og Gunnvor Flatekval Tyssen (1928-2013) som har vore dei store songmessige inspirasjonskjeldene for Sigrid. Begge foreldra kom frå tradisjonsrike småbruk. Olav Tyssen kom frå Bolstad der garden har vore i slekta frå 1600-talet. Mor Gunnvor Flatekval Tyssen kom frå Flatekval, der garden har vore i familieeige sidan 1500-talet. Oldemor til Sigrid, Anna Flatekval, fødd Vetlejord (1878-1966) var tekstilutdanna og svært gåverik. Ho var særs aktiv med plantefarging, strikking og veving. Denne evna og interessa har Sigrid arva. Ho er også svært interessert i lokalhistorie, dialektar og folketonar.

I januar 2024 delte Sigrid Tyssen fleire barnevers og regler med innsamlar Kjersti Møllerup Wiik. I Barnesongboka finn du «Kristian Kakk» og «Sporven sat på låvadør» etter ho.

«Kristian Kakk» er ei lita barnevise som Sigrid lærte av bestefar sin, Hårek Flatekval (1899-1984) frå Eksingedalen. Teksten har vore brukt som rim og regle, og me finn den på riksmål i Norsk billedbog for børn (Holst, 1903). Holst skriv i boka at han lærte den av «en liden pige» og at han endra litt på den (Holst, 1903:33). Den verkar såleis å kome frå folketradisjonen. Holst skriv også at det var melodi til den. I 1909 finn me «Kristian Kakk» på landsmål (nynorsk) i Koht og Støylen si ABC-bok (Koht, 1909:55). For utanom språket, er teksten her mykje den same som hjå Holst. ABC-boka høyrde til Rolfsens og Støylens lesebok for folkeskulen (Koht, 1909:4). Teksten frå Flatekval ligg tett opp til denne, men det tredje verset etter Sigrid er sett saman av det som i boka er eit tredje og fjerde vers. Nokre stadar er songen også kjent som barnerimet «Pitt, Pott, Nøtt skulle til kirken gå». Den finn ein mellom anna i ei lesebok frå 1917 (Rogstad, 1917:39). Melodien etter Sigrid har mykje til felles med den svenske folketonen «Vem kan segla».

Illustrasjon: Sander Skarpenes Holstein